“Dilbeste”, ilk kez 2018 yılında Akıl Fikir Yayınları’ndan çıkan ve değerli şair, yazar ve müzisyen Fırat Kızıltuğ tarafından kaleme alınan bir kitaptır. Aynı zamanda yazarın “Dildeste” isimli kitabının devamı niteliğindedir. Dilbeste kelimesi “âşık olan” anlamına gelirken Türk musikisinde “kalpten gelen bir duygunun bestelenmiş hâli” anlamını da taşır. Dilbeste için bir musiki tarihi kitabı tanımlaması yapılabilir; ancak yazar, bu tarihi bilgileri dönemlerine göre kurgulayarak hikâye tadında okuyucuya sunar.
Kitap 11 bölümden oluşur ve her bölüm, çeşitli bölgelerden halk ve divan şairlerinin şiirlerinin, ilahilerin güftelerinin ve bestelenme süreçlerinin okuyucuya hem didaktik hem de kurguyla iç içe geçmiş bir anlatımla aktarımından oluşur. Yazar, derin musiki bilgisini kitaba zarif bir üslupla ince ince işler. Okuyucuya zaten aşina oldukları tınıların kaynağını ve oluşma hikâyelerini kurgulayarak anlatır. Bunlar arasında taşlamaları ve besteleriyle bilinen Neyzen Tevfik, “Boğaziçi Bülbülü” lâkaplı Lem’i Bey, devlet sanatçısı bestekâr İsmail Baha Sürelsan, ses sanatçısı ve bestekâr Ârif Sami Toker ve daha birçok ismin bestelerinin ve güftelerinin ortaya çıkış hikâyeleri vardır. Enstrümanlar ve makamlar kitapta önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple yazar, bir yandan Türk musikisine ilgisi olan okurlara farklı bir okuma zevki sunarken, diğer yandan da okurların zihninde bu sözlü ve yazılı kültür için yer açar.
Kızıltuğ’un, kitabın bir bölümünde yazılmış bir eser için söylediği gibi: “Bestekârı, bu dünyadan göçtü ama eser yaşamaya devam ediyor. Dolayısıyla bestekârı da. Ne mutlu ebedî eserler yapabilenlere!” Bu alanda değerli ve ebedi bir eser bırakmış olan Fırat Kızıltuğ’un “Dilbeste” kitabı ise okunmaya değer.
Dilara Sevinç